In de maanden juli en augustus is er geen nieuwe column.
Gedenken
‘Vergeten is ballingschap, gedenken is verlossing.’ Deze intrigerende uitspraak wordt toegeschreven aan de grote joodse rabbi Ba’al Shem Tov (1698-1760). Gedenken is een bijbels grondwoord, alleen in het OT al 125 maal te vinden. ‘Gedenk de sabbatdag, dat je die heiligt’. ‘Gedenk de grote daden van de Heer’. En ook: ‘Gedenk wie je zijn voorgegaan.’
Zo gedenkt Nederland op 4 mei hen die vielen in onder andere WO II. Wij maakten dit jaar een zo curieuze herdenking mee dat ik u die ook een maand later niet wil onthouden. Of Ba’al Shem Tov er blij mee was geweest durf ik te betwijfelen, maar het was wat het was.
Allereerst moet u weten dat wij een weekje weg waren, en dat wij op de laatste dag uit eten gingen. Uit ‘t normale ritme beseften wij pas in het restaurant dat het 4 mei was. De locatie was in Friesland, in een niet nader te noemen plaats. Ik wil niemand in problemen brengen.
Gelukkig bevond het restaurant zich recht tegenover de kerk en daar hing de vlag duidelijk halfstok. De verwachting leek dus gerechtvaardigd dat oversteken voldoende was om erbij te zijn. Maar dat viel tegen. De eigenaar verzekerde ons zelfs dat er in het hele stadje (een van de elf, maar dan weet u nog niets) geen herdenking was. Daar zorgde hij zelf wel voor.
Dat begon om 19.55 toen opeens de herdenking op de Dam met een immens volume het restaurant in knalde. Om 19.58 deed de eigenaar ook nog de lichten uit en schroefde het volume nog wat verder op. De enige andere clientèle bestond uit een jong Duits stel, dat feilloos in de gaten had waar het om ging en gegeneerd hun lepel maar naast de soep legde.
Het lawaai bleek via een versterker te komen uit een laptop achter de bar waarop inmiddels ook de beelden vanaf de Dam te volgen waren. We gingen er maar bij staan en trachtten in het aardedonker en hangend aan de bar een gedenkende houding aan te nemen.
De eigenaar was ondertussen verdwenen met onbekende bestemming, maar keerde als een deus ex machina terug toen de twee minuten stilte voorbij waren en de koning en koningin hun krans hadden gelegd. Daarna sprak hij de onvergetelijke woorden: ‘Zo … Keurig’.
Vervolgens draaide hij de lichten weer aan, en zette op het inmiddels vertrouwde volume hoempamuziek op. Ofschoon elkaar verstaan nauwelijks mogelijk was hebben we daarna maar afgerekend. En toen we vervolgens vertrokken, hebben we het gegeneerde Duitse stel gegroet met een zeker zo beschaamd: ‘Noch einen schönen Abend.’’ Ze keken verbijsterd.
Nee, dit was vast niet wat Ba’al Shem Tov ooit bedoeld heeft met ‘Gedenken is verlossing’. Toch is gedenken natuurlijk wel belangrijk. Wij overwegen daarom sterk morgen in hetzelfde restaurant te gaan eten. Dan is het 6 juni, en ik ben heel benieuwd hoe ze D-Day gedenken.
